W najnowszym orzeczeniu Sąd Najwyższy rozstrzygnął kwestię ustanowienia służebności drogi koniecznej zgodnie z art. 145 Kodeksu cywilnego (KC). Przepis ten nie stanowi podstawy roszczeń o ustanowienie służebności drogi w celu łatwiejszego czy wygodniejszego korzystania z nieruchomości, lecz jedynie służebności niezbędnej dla danej nieruchomości.
Stan faktyczny i postępowanie sądowe
Spór rozpoczął się, gdy mężczyzna zwrócił się do Sądu Rejonowego o poszerzenie drogi dojazdowej do swoich działek poprzez ustanowienie służebności drogi koniecznej na działce sąsiada. Wnioskodawca argumentował, że potrzebuje szerszej drogi, aby uzyskać pozwolenie na budowę domów w zabudowie szeregowej. Sąd Rejonowy uznał jednak, że takie poszerzenie stanowiłoby nadmierne obciążenie dla sąsiadów i naruszałoby ich prawo własności.
Wnioskodawca zaskarżył decyzję do Sądu Okręgowego w Białymstoku, który podtrzymał werdykt pierwszej instancji. Nie zadowalając się tym, mężczyzna skierował skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, twierdząc, że wcześniejsze sądy błędnie zinterpretowały art. 145 KC.
Argumenty skarżącego
Inwestor wskazywał na błędną wykładnię pojęcia „odpowiedniego dostępu do drogi publicznej”, podkreślając, że w okresach zimowych jego nieruchomość traci dostęp do drogi ze względu na brak możliwości składowania śniegu. Twierdził także, że sądy niższej instancji nie uwzględniły jego planów inwestycyjnych oraz wymogów przepisów budowlanych, które wymagają, aby droga dojazdowa miała szerokość co najmniej 5 metrów.
Decyzja Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy postanowieniem z 22 kwietnia 2024 r. odmówił przyjęcia kasacji do rozpoznania, podkreślając, że „odpowiedni” dostęp do drogi publicznej powinien być oceniany relatywnie, z uwzględnieniem interesów obu stron. SN zaznaczył, że instytucja służebności drogi koniecznej nie może służyć wygodzie właściciela działki władnącej kosztem praw właścicieli działki obciążonej.
W uzasadnieniu Sąd Najwyższy stwierdził, że skarżący nie wykazał, iż proponowana przez niego droga jest niezbędna w świetle art. 145 KC, koncentrując się jedynie na zapewnieniu sobie łatwiejszego dostępu do drogi publicznej dla realizacji swoich inwestycji.
Podsumowanie
Orzeczenie Sądu Najwyższego podkreśla znaczenie wyważenia interesów obu stron w sprawach dotyczących ustanowienia służebności drogi koniecznej. Art. 145 KC nie stanowi podstawy do roszczeń o łatwiejsze lub wygodniejsze korzystanie z nieruchomości, lecz jedynie do ustanowienia drogi niezbędnej. Służebność drogi koniecznej nie może być nadużywana kosztem właścicieli nieruchomości obciążonej.
Kancelaria Adwokacka Adwokat Radosław Krakowiak
ul. Świętego Leonarda 1/28
25-311 Kielce
Tel. 535 866 000
krakowiak.radoslaw@gmail.com
#prawo #prawnik #poradyprawne #kielce #sądnajwyższy #służebność #droga #nieruchomości #kodekscywilny #orzecznictwo #postępowaniesądowe