Podeszły wiek spadkodawcy, ograniczenia zdrowotne czy większa podatność na wpływy otoczenia nie oznaczają automatycznie niezdolności do sporządzenia ważnego testamentu. Tak wynika z najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego, które odnosi się do częstych sporów związanych z dziedziczeniem.
Przebieg sprawy
W sprawie rozpatrywanej przez Sąd Najwyższy doszło do konfliktu między spadkobiercami dotyczącym ważności dwóch testamentów sporządzonych przez zmarłego ojca.
1. Pierwszy testament sporządzono w 2003 roku w formie allograficznej przed sekretarzem gminy w obecności świadków. Ojciec powołał w nim do spadku jedną z córek.
2. Drugi testament powstał w 2014 roku przed notariuszem, kiedy ojciec miał już 87 lat. W tym dokumencie uwzględnił dodatkowo drugą córkę i syna, pomijając dwóch innych synów, którzy jednak nie zgłaszali zastrzeżeń.
Pierwsza córka, wskazana w testamencie z 2003 roku, zakwestionowała dokument z 2014 roku, podnosząc wątpliwości co do świadomości ojca w chwili jego sporządzenia.
Argumenty stron
• Wnioskodawczyni argumentowała, że ojciec mógł nie być w pełni świadomy, co wynikać miało m.in. z informacji przekazanych przez lekarzy szpitala. Zakwestionowała też wiarygodność świadków potwierdzających zdolność ojca do testowania.
• Przeciwnicy wnioskodawczyni, reprezentowani przez adwokat Magdalenę Pawlik, podkreślali, że sam wiek czy pogorszona sprawność fizyczna nie świadczą o braku zdolności do sporządzenia testamentu. Opierali się na opinii biegłego lekarza, która potwierdzała, że spadkodawca świadomie wyraził swoją wolę przed notariuszem.
Stanowisko Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną wnioskodawczyni, podtrzymując orzeczenia sądów niższych instancji. Kluczowe ustalenia sądu:
1. Podeszły wiek nie oznacza automatycznie niezdolności do testowania. Sąd podkreślił, że ograniczenia wynikające z wieku, takie jak słabsze postrzeganie rzeczywistości czy większa podatność na wpływy, nie przekreślają możliwości sporządzenia ważnego testamentu.
2. Brak dowodów na choroby psychiczne. Materiał dowodowy nie wskazywał na istnienie chorób psychicznych u spadkodawcy, które uniemożliwiałyby świadome podejmowanie decyzji.
3. Rola opinii biegłego. Biegły analizował nie tylko dokumentację medyczną, ale również relacje społeczne i funkcjonowanie spadkodawcy na przestrzeni kilku lat. Z opinii wynikało, że mężczyzna był zdolny do wyrażenia swojej woli.
Wnioski
Wyrok Sądu Najwyższego przypomina, że testament osoby starszej nie traci ważności jedynie z powodu wieku czy zdrowotnych ograniczeń autora. Kluczowe znaczenie ma ocena zdolności do świadomego podejmowania decyzji w chwili sporządzania dokumentu.
Sygnatura akt: I CSK 3339/23
???? Kancelaria Adwokacka Adwokat Radosław Krakowiak
ul. Świętego Leonarda 1/28
25-311 Kielce
???? Tel. 535 866 000
???? krakowiak.radoslaw@gmail.com
#testament #prawo #prawnik #spadki #orzecznictwo #kielce #prawocywilne #sporyspadkowe #testamentnotarialny #podeszływiek